Xem thêm: Làng nghề tò he độc nhất Việt Nam

Theo thống kê, Phú Xuyên có 124 làng nghề trong tổng số 138 làng của toàn huyện (chiếm 89%), 40 làng nghề đạt tiêu chuẩn làng nghề truyền thống theo đúng chỉ tiêu của thành phố, Phú Xuyên đứng thứ 3 về số làng có nghề trong số 20 quận, huyện của thủ đô.

Phú Xuyên có rất nhiều làng nghề truyền thống tiêu biểu như: Làng nghề Khảm trai (Chuyên Mỹ) có từ thế kỉ XI; Làng nghề nặn tò he (Phượng Dực) ngót ngét cách đây 300 năm; Làng nghề đan cỏ tế (Phú Túc)… Sự hình thành và phát triển các làng nghề góp phần thúc đẩy kinh tế, tạo việc làm cho nhiều người dân với mọi tầng lớp. Qua đó việc bảo tồn làng nghề giúp giữ gìn nền văn hóa vật thể và phi vật thể của lịch sử Việt Nam.

Làng nghề truyền thống nặn tò he Xuân La, xã Phượng Dực

Tuy nhiên, trong thời kì hội nhập quốc tế, chuyển dần sang nền kinh tế thị trường, công nghiệp hóa hiện đại hóa, các làng nghề truyền thống đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách. Có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Nguyên nhân khách quan là do sản phẩm làng nghề làm ra không có thị trường tiêu thụ. Thay vì sử dụng những sản phẩm thủ công, khách hàng sẽ ưu tiện lựa chọn những sản phẩm công nghiệp có giá thành rẻ và nhiều mẫu mã hơn. Nguyên nhân chủ quan phát triển từ chính bên trong các làng nghề truyền thống. Số thợ lành nghề, các nghệ nhân đã ở tuối “xưa nay hiếm”, còn lớp trẻ chưa thật sự có tình yêu với nghề truyền thống. Chính vì vậy, trước biến cố của thời gian, nhiều làng nghề đang có nguy cơ bị xóa sổ.

Một số làng nghề truyền thống cần được tạo điều kiện để góp phần bảo tồn và phát triển như: Làng nghề đan võng thôn Thao Nội (xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên); Làng nghề đan tơ lưới thôn Thao Ngoại (xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên); Làng nghề đan guột tế thôn Trung Lập (xã Trí Trung, huyện Phú Xuyên); Làng nghề thêu Đại Đồng (TT Phú Xuyên, huyện Phú Xuyên)…

Nghề thêu tranh Đại Đồng hiện còn rất ít hộ giữ nghề truyền thống

Nhà nước, chính quyền địa phương cần phải có những biện pháp hỗ trợ để quy hoạch và phát triển làng nghề. Bên cạnh đó, chính bản thân các làng nghề cần phải có những bước thay đổi về mẫu mã, tích cực quảng bá thương hiệu,…để giúp làng nghề tồn tại trong thời kì đổi mới và cả sau này.

Làng nghề đan tơ lưới thôn Thao Ngoại

Làng nghề đan võng thôn Thao Nội

Làng nghề đan guột tế thôn Trung Lập